Cái sắc xanh biêng biếc của lá dong, cái trắng trong đến nõn nà của thân bánh, cái màu vàng óng ả của nhân bánh, mỗi cặp bánh phu thê như lời cầu mong trăm năm hạnh phúc, là lễ vật không thể thiếu được trong các dịp cưới hỏi của người dân Việt.
Ngay từ cái tên phu thê theo tiếng Hán có nghĩa là “vợ chồng”. Bánh phu thê có hai phần tượng trưng cho âm và dương. Phần nhân bánh hình tròn nằm trong vỏ bánh với khuôn hình vuông, như biểu tượng cho vuông tròn của triết lý âm dương thể hiện sự ôm ấp che trở của tình phu thê. Triết lí ngũ hành cũng được thể hiện một cách tinh tế qua năm màu của bánh, đó là màu trắng của bọt lọc và cùi dừa, màu vàng của dành dành và nhân đỗ, màu đen của hạt vừng, màu xanh của lá và màu đỏ của lạt buộc.
Bánh phu thê được tạo nên bởi sự pha trộn tổng hợp giữa những nguyên liệu truyền thống hết sức quen thuộc đối với mỗi người dân Việt ta như: gạo nếp cái hoa vàng, quả dành dành, hạt vừng, hạt sen, đu đủ…Những thứ tưởng chừng như dung dị, nhưng khi qua bàn tay khéo léo của người thợ, chúng trở thành những sản vật mang hương vị rất riêng và chứa đựng nhiều giá trị nhân văn sâu sắc.
Tuy nhiên nếu làm được một cặp bánh phu thê ưng ý, người làm bánh phải trải qua nhiều công đoạn mà ở bất cứ công đoạn nào cũng cần có sự cẩn thận và tỉ mỉ. Gạo làm bánh phải là nếp cái hoa vàng, đem say và ngâm qua đêm rồi chắt lấy nước, lọc qua túi thấu, bỏ bã và lấy tinh bột nếp. Mang tinh bột thái nhỏ rồi phơi khô để làm dần.
Một điều khá quan trọng là khi làm bột phải được làm vào mùa hanh khô (ngày nắng, đêm lạnh), bột sẽ thơm ngon, không bị chua và không bị chảy bánh. Đem bột hòa vào nước có ngâm quả dành dành cho có màu, nhào kỹ với đu đủ nạo nhỏ và đường kính sao cho thật dẻo, thật mịn. Nhân bánh đỗ xanh ngâm kĩ, đãi vỏ, sau đó hấp chín, nghiền mịn, thắng với đường và trộn lẫn với dừa đã nạo nhỏ. Điều lưu ý là khi gói bánh phải quết dầu ăn vào lá chuối để khi bóc không bị dính. Gói một lớp lá chuối bên trong và lướp lá dong bên ngoài rồi đem vào hấp khoảng 30- 40phút, thấy bánh phồng căng là chín.
Lớp vỏ màu vàng tươi tắn ấy bọc lấy nhân bánh ngọt ngào, thơm lựng được làm từ đỗ xanh bở tơi trộn cùng dừa tươi nạo nhỏ và đường trắng. Khi ăn bánh ta sẽ thấy độ dẻo của nếp, độ giòn của đu đủ, độ ngậy của đỗ xanh, vị béo của cùi dừa,vị ngọt của đường, …tất cả hòa quyện vào nhau làm thành hương vị rất riêng cho bánh. Bởi thế người ăn dễ lựa sao cho “ cắn ” một miếng bánh có lẫn cả vỏ và nhân để cái dẻo quánh, mát lành của vỏ bánh quyến luyến trong cái bùi ngậy của đỗ xanh, thơm dịu dàng của dừa tươi đánh thức từng ngóc ngách vị giác.
Bánh phu thê giờ đây đã trở thành một đặc sản và trong các đám cưới hiện đại như là lễ vật để minh chứng cho sự son sắt, keo sơn của tình nghĩa vợ chồng.
Theo Báo Lao Động
