Nói đến cá chai là tôi nhớ ngay hồi nhỏ từng “thua độ” thằng cu Cò. Nó đố: “Giống cái mà đòi làm cha. Là cá gì?”. Vì hai tiếng “cái” và “cha” bị trộn với mấy tiếng khác khiến tôi bí rị. Nó cười hi hi, chỉ tay về phía ảng nước cuối sân, nói “cái cha” là “cá chai”. Tôi buộc phải “hiến” cho nó hai cái kẹo chanh. Thì ra má tôi đi chợ về, để con cá chai ở đó tự hồi nào.
Cu Cò nói má nó thường nấu canh chua cá này. Tôi đâu chịu thua, bảo chị tao cũng vậy, còn kho rim nữa kìa, ngon tàn bạo. Chị Hiền của tôi nghe thế sướng lắm, khen hai cu đều lắm, biết hết trơn. Chị nói cá chai mà nấu canh chua thì… vua cũng thèm, còn kho rim thì… vịt tiềm cũng xếp xó.
Cá chai mùa hè mập ú, con nào con nấy nặng cả ký. Chỉ cần chặt vi, đánh vảy, móc mang, nạo sạch gân máu vùng bụng là xong khâu làm cá.
Thịt được “ém” hai bên mang cá lần lượt phô ra, trắng tươi, trông cứ muốn cắn – Ảnh: Trần Cao Duyên
Bà chị “nhiều chữ” của tôi chẳng những nói hay mà tay rất dẻo. Chị cắt đầu cá, chẻ làm tư, để riêng nấu món canh chua. Còn thân cá được cắt thành từng miếng nhỏ, ướp gia vị cho thấm để kho trả đất.
Đừng vội chê cái đầu xương xẩu mà nhầm. Thịt được “ém” hai bên mang cá bây giờ phô ra, trắng tươi, trông cứ muốn cắn. Ba đi làm về hít hít vài cái đã khen canh ngọt “lủng nồi”. Chị Hiền nhoẻn cười, nói ba “xạo” quá má à, chưa nếm sao biết ngọt. Má nói biết chớ. Chỉ cần nghe mùi là biết nồi canh mặn ngọt ra sao. Chớ món nào cũng húp thử rồi “chép chép” cái miệng, mẹ chồng thấy là… mang tiếng lắm. Ba “đề cao” thêm, nói ngò tàu, ngũ điếc, bạc hà xanh um, giá và cà chín mà không bã, thơm, còn khế chua nhẹ, ngon quá là ngon. Chị Hiền sướng lắm nhưng giả đò khiêm tốn, bảo rằng chỉ cần biết loại rau nào phải bỏ vào nồi lúc nào là được.
Rồi má khen trả cá kho rim, nói miếng cá săn cứng là nhờ vừa lửa, thịt cá thơm dịu, mặn mòi nhờ gia vị giã nhỏ nên lặn hết vào trong. Trong lúc ba má khen bằng lời, tôi hì hục khen bằng lưỡi nên nồi cơm hết nhanh một cách… tức tưởi.
Từ bàn tay của chị, cá chai hai món thỉnh thoảng vẫn thơm lừng trong gian bếp nhỏ. Rồi chị theo chồng. Bữa cơm đầu tiên vắng chị, tôi quệt mắt mấy lần khi ăn miếng cá chai rim. Má hỏi sao, tôi nói tại má bỏ ớt cay quá!
Chiều nay má lại “cá chai hai món” khiến tôi vừa nhớ vừa tiếc. Nhớ là nhớ chị, nhớ thằng cu Cò. Còn tiếc là tiếc… hai cái kẹo chanh.
Trần Cao Duyên
