Mít non trộn thịt, măng tươi luộc trộn tôm, khoai mì, bò tơ là những món ăn từ lâu đã trở thành đặc sản của vùng đất thép ngoại ô Sài Gòn.
Là một trong những huyện ngoại thành Sài Gòn, ngoài tự hào mình là vùng đất anh hùng trong cuộc chiến chống ngoại xâm, Củ Chi còn là điểm du lịch và ẩm thực mang chất dân dã nhưng độc đáo.
Mít non trộn thịt
Mít trộn ngày xưa chỉ có ở các tỉnh miền Trung nhưng hơn chục năm nay, món ăn dân dã này được biết đến nhiều hơn ở miền Nam, trong đó nhiều nhất là ở huyện Củ Chi (TP HCM) – nơi có những vườn mít cho trái quanh năm.
Để có món ăn ngon, đầu bếp phải chọn nguyên liệu là những trái bắt đầu căng múi, gai của vỏ mít giãn ra vừa phải, mít đã có múi nhưng hạt chưa được thành hình. Mít hái xuống cây để cho thật ráo mủ, gọt bỏ vỏ, cắt bỏ phần cùi mít, chỉ lấy phần múi mít và cả phần xơ.
Mít non được mang đi luộc cả miếng to, khi luộc được dằn tí muối, luộc đi luộc lại nhiều lần cho ra hết vị chát và mít không bị đen. Sau khi luộc xong thì xé hoặc cắt miếng vừa ăn. Mít non sau khi xé thường được trộn với thịt heo luộc, tôm, hoặc thịt gà.
Muốn có đĩa mít luộc ngon, không thể thiếu nước mắm chua ngọt, rau thơm, ngò rí, mè rang. Món ăn có thể ăn kèm với cơm hoặc dùng làm mồi nhậu. Mít luộc có vị ngọt, bùi và có mùi đặc trưng.
Ếch đồng để da xào lá lốt
Món ăn quen thuộc của người miền Nam được xem là thế mạnh của nhiều quán ăn, khu du lịch ở Củ Chi bởi chất lượng của ếch lẫn mùi thơm của lá lốt được trồng ở vùng đất này.
Lá lốt được trồng trong các khu vườn tự nhiên, không dùng phân bón cũng như các chất tăng trưởng. Loại rau sạch có mùi thơm được chọn những lá non, rửa sạch rồi cắt làm đôi.
Ếch đồng hoặc ếch nuôi thả vườn được làm thật sạch, để nguyên da, chặt làm 4. Ếch được cho vào chảo xào với một số gia vị, khi da ếch giòn, thịt ếch chín đều, đầu bếp cho lá lốt vào trộn đều rồi tắt lửa. Ếch xào lá lốt hấp dẫn bởi độ giòn của da ếch và phần lá lốt vừa ngọt vừa bùi lại vừa thơm.
Măng tươi luộc trộn tôm thịt
Củ Chi là vùng đất có rất nhiều cây tầm vông, tre, trúc, chính vì thế các món ăn từ măng tre cũng trở nên phổ biến, trong đó măng tre tươi luộc trộn tôm thịt hấp dẫn nhiều người.
Trong các loại măng, đầu bếp ở Củ Chi thường chọn măng tre tàu, loại măng có vỏ màu xanh láng, phần lõi măng to, có vị ngọt chứ không đắng như loại măng tre gai hoặc măng mạnh tông có vẻ màu nâu đen nhiều lông tơ. Măng sau khi bóc vỏ sẽ được bào mỏng thành từng miếng, mang đi ngâm nước muối, sau đó luộc nhiều lần để măng tuyệt đối không đắng và có màu trắng ngà thay vì màu vàng.
Măng luộc thơm ngon đậm đà khi được trộn cùng với thịt ba chỉ và tôm luộc. Món ăn thơm ngon hơn khi có ít rau răm, tí hành phi hoặc vài hạt đậu phộng rang. Thường được ăn không hoặc với bánh phồng tôm chiên giòn, nước chấm dùng kèm với măng trộn là nước mắm chua ngọt.
Bò tơ cuốn bánh tráng
Bò tơ luộc cuốn bánh tráng được xem là đặc sản của vùng đất Củ Chi (TP HCM) bởi nơi đây có nhiều trang trại chuyên nuôi bò bằng loại cỏ chỉ có ở vùng đất này.
Bò tơ được chọn là những con vừa mới qua khỏi tuổi Bê nên thịt mềm và thơm, phần thịt được chế biến món ăn lại phải là phần ngon nhất. Thịt được cắt khoanh mỏng, có cả da, luộc hoặc hấp cùng với đầu hành lá và một ít gừng.
Bánh tráng, nước chấm và đặc biệt là rau rừng đủ loại mới là thứ làm nên nét riêng cho món ăn.Khi mọi thứ đã dọn sẵn trên bàn, thực khách tự trải miếng bánh tráng phơi sương lên đĩa, cho các loại rau rừng vào kèm chút bún, dưa góp chua và miếng bò luộc rồi chấm với nước mắm chua ngọt hay mắm nêm pha với thơm bằm.
Cá hải tượng nướng muối ớt
Món ăn chỉ mới xuất hiện ở Củ Chi nhưng đã tạo nên sự chú ý đối với các thực khách sành ăn bởi vị ngon ngọt chứ trong loài cá vốn ít ai dám làm thịt chế biến thức ăn.
Tại Việt Nam, hải tượng vốn là loại cá kiểng có thân hình to lớn, nhiều con sống lâu năm có thể dài hơn 3 mét. Thịt cá hải tượng thơm ngon và ngọt, da cá hải tượng giòn giòn dẻo dẻo, phù hợp cho các món lẩu và nướng.
Tại Củ Chi, món cá hải tượng nổi tiếng tại Vườn du lịch sinh thái Suối Cá Koi Hải Thanh. Cá ở đây được nuôi trong các hồ chuyên biệt, khi khách có yêu cầu, cá được xẻ thịt và chế biến gần bàn ăn của khách.
Để cá tươi ngon nguyên vị, đầu bếp thường chỉ ướp với ít muối và sa tế. Sau khi nướng trên lửa than, khách chỉ việc chấm cá với tí muối ớt xanh và dùng kèm rau thơm. Đây được xem là món nhậu bén.
Khoai mì hấp nước cốt dừa
Dù có mặt trên các miền đất nước nhưng khoai mì (sắn) lại là món ăn mà người Củ Chi thường hay nấu mời khách phương xa.
Khoai mì Củ Chi nổi tiếng không chỉ vì độ ngọt thơm, độ giòn dẻo hoặc cái bùi bùi béo béo, mà còn vì món ăn này đã gắn liền với những thời khắc lịch sử của vùng đất anh hùng. Bày bán dọc theo các con đường dẫn về Củ Chi, khoai mì còn được nấu chín mời khách đến thăm địa đạo.
Khoai mì ở đây được chế biến theo nhiều cách, hoặc hấp lá dứa, hoặc hấp nước cốt dừa, hoặc xay thành bột rồi làm bánh tằm. Đơn giản trong chế biến nhưng món ăn nào làm từ khoai mì cũng hấp dẫn. Nói như nhiều du khách, không gì ngon bằng vừa tham quan những con hầm tối, mồ hôi còn chưa ráo, bụng đói cồn cào mà lại được cô du kích Củ Chi mời đĩa khoai mì bốc khói.
