Bạn đi khắp bốn phương trời, nhưng dù ở đâu, chỉ cần nghe đến bún chả, bún thang, bún ốc… hẳn bạn sẽ nhớ về Hà Nội.
Một trong những nét đặc trưng nhất mỗi khi nhắc đến ẩm thực Hà Nội chính là các món bún. Với hương vị rất riêng, phong phú về số lượng, không ai có thể bỏ qua các món bún ngon đặc trưng nhất của Hà Nội dưới đây.
Bún chả
Nhắc đến ẩm thực Hà Nội là nói đến bún chả, một món ăn truyền thống đã có từ rất lâu đời. Thịt để làm bún chả ngon nhất là thịt lợn nạc vai, được chế biến thành hai loại là chả miếng và chả băm, sau đó nướng trên than hoa. Bạn có thể ăn một loại chả hoặc cả hai, tùy khẩu vị. Bún chả ngon nhất khi ăn với bún lá, chấm nước mắm pha chua mặn ngọt, có kèm tỏi và ớt, một ít dưa góp từ đu đủ xanh và không thể thiếu đĩa rau sống.
Làm bún chả đơn giản, nhưng để ngon phụ thuộc nhiều vào kinh nghiệm và bí quyết gia truyền, đặc biệt trong cách pha nước chấm. Bún chả có nét tương tự món bún thịt nướng ở miền Trung và miền Nam, nhưng khác nhau trong cách ăn và mùi vị của nước chấm. Người Hà Nội thường ăn bún chả nhiều vào buổi trưa. Ở Hà Nội, bún chả nổi tiếng nhất là ở Hàng Mành, nhưng giờ đây bạn có thể bắt gặp món ăn này ở khắp mọi nơi và có thể ăn kèm nem rán. Giá mỗi phần ăn dao động từ 30.000 đồng đến 60.000 đồng.
Bún đậu mắm tôm
Bún đậu mắm tôm là một món ăn bình dân được nhiều thực khách yêu thích. Bún đậu mắm tôm có thể được phục vụ ngay trên vỉa hè với đôi quang gánh của chị bán hàng, cũng có thể được phục vụ trong các nhà hàng, nhưng phổ biến nhất là một vài quán nhỏ trong các ngõ nhỏ ở Hà Nội. Bún đậu mắm tôm gồm đậu phụ rán vàng, mắm tôm pha chanh, ớt, xíu mì chính và một ít mỡ đánh bông. Bún ăn kèm là loại bún lá cắt thành từng miếng nhỏ. Rau sống cũng không thể thiếu trong món ăn này.
Bún đậu mắm tôm trước đây thường được phục vụ như một bữa nhẹ, nhưng nay có thể ăn no vì người bán thường kèm nhiều đồ ăn khác nữa như chả cốm, thịt luộc… Bún đậu là món ăn bình dân nên cũng như bún chả, bạn có thể thưởng thức ở bất kỳ đâu, nổi tiếng nhất là bún đậu ngõ Phất Lộc, Hà Nội. Bún đậu mắm tôm cũng đã có mặt ở nhiều tỉnh thành, trong đó có TP HCM và thu hút rất đông thực khách. Giá cho mỗi suất bún dao động từ 20.000 đồng đến 50.000 đồng tùy đồ ăn kèm.
Bún thang
Bún thang là một món ăn tinh túy của người Hà Nội. Bún thang rất phổ biến ở Hà Nội, nhưng không có nhiều hàng ngon bởi làm bún thang là một quá trình đòi hỏi sự cầu kỳ, từ phần chuẩn bị đến chế biến, với rất nhiều nguyên liệu. Rau răm, rau mùi, tôm bông, trứng gà rán mỏng, lườn gà, giò lụa thái sợi rải đều trong bát bún sợi nhỏ. Một bát bút thang đầy đủ cũng không thể thiếu củ cải ngâm.
Nước dùng phải là loại nước trong, chan khi còn nóng hổi. Một nồi nước dùng dùng ngon cũng là một sự tổng hợp từ xương gà, tôm khô, sá sùng (nếu có) để ngọt nước. Ăn bún thang là phải kèm gia vị như giấm, ớt, tỏi, hạt tiêu và thêm chút mắm tôm. Sẽ thật là thiếu khi nói về bún thang Hà Nội mà không nói đến tinh dầu cà cuống, nếu có sẽ rất dậy mùi. Nhưng rất tiếc hiện nay hầu như không còn nguyên liệu này.
Một bát bún thang dao động từ 40.000 đến 60.000 đồng. Bạn có thể ăn ở đầu chợ Hàng Bè.
Bún ngan
Đây cũng là một trong những món ăn nổi tiếng ở Hà Nội. Nguyên liệu tuy đơn giản nhưng không phải ai cũng có thể chế biến và làm ra một tô bún ngan ngon đúng vị. Bún ngan ngon phải cẩn thận từng chi tiết, từ nước dùng ninh từ xương ngan, có nấm khô, ngọt mà không gắt, không quá béo, luôn luôn nóng hổi… Miếng thịt ngan đầy đặn, béo, mềm, măng ăn kèm đúng kiểu là măng khô nấu kỹ mềm, ngấm đủ gia vị, miếng tiết luộc không bị nát Thịt mọc hay những thứ khác ăn kèm phải đậm đà. Nước chấm bún ngan cũng phải rất đặc biệt, được pha chua ngọt vừa miệng với tỏi ớt. Nhiều quán bún miến ngan được đánh giá ngon hay không phụ thuộc rất nhiều vào bát nước chấm.
Một hàng bán ngan thông thường sẽ có những món chủ đạo như bún, miến (nước hoặc chấm hay trộn), măng tiết luộc, ngan chặt, ngan nướng… Nên nếu bạn chỉ ăn bún hay miến nước thì giá cả dao động từ 30.000 đến 40.000 đồng/bát, còn nếu ăn thêm nhiều món, trung bình mỗi người hết hơn 100.000 đồng. Nổi tiếng ở Hà Nội có hàng bún miến ngan Nhàn trong ngõ Trung Yên, chợ Hàng Bè. Nhưng ngoài ra, bạn cũng có thể tìm được bún miến ngan ở rất nhiều nơi khác nữa.
Bún riêu cua
Bún riêu cua là món bún truyền thống lâu đời của người miền Bắc. Riêu cua là dạng canh chua được nấu từ gạch cua, thân cua giã và lọc cùng với cà chua, mỡ nước, dấm bỗng và các loại gia vị khác. Ăn bún riêu cua sẽ không thể thiếu rau sống và một chút mắm tôm cùng ớt chưng. Món ăn sẽ rất tuyệt vào bữa sáng mùa hè để bạn cảm thấy tràn trề năng lượng cho cả ngày mới.
Bún riêu cua Hà Nội đã thay đổi khá nhiều theo thời gian. Nếu trước đây, bát bún truyền thống chỉ đơn giản những nguyên liệu kể trên, thì nay bát bún đầy đặn hơn rất nhiều với đủ các loại đồ ăn kèm như giò tai, đậu phụ, thịt bò… Dù vậy, ngày nay nhiều người vẫn thích hương vị xưa và tìm đến những hàng quán có hương vị của quá khứ. Giá mỗi bát bún riêu cua dao động từ 20.000 đến 40.000 đồng.
Bún ốc
Bún ốc là món cũng thường được bán cùng với bún riêu bởi có sự tương đồng trong cách chế biến và hương vị. Bún ốc sử dụng bún rối, sợi nhỏ. Nước dùng là nước ninh xương lấy nước trong, có dấm bỗng, thêm cà chua. Người Hà Nội thường ăn bún ốc với hai loại ốc được gọi tên dân giã là ốc to (ốc mít, ốc nhồi) và ốc nhỏ (ốc vặn hay ốc đá) chọn con to vừa, luộc vừa chín, khêu ruột để sẵn trên bát. Ăn bún ốc cần có ớt chưng, ăn cùng rau sống. Bún ốc có thể ăn nóng hoặc nguội, chấm hoặc chan.
Hà Nội có rất nhiều hàng bún ốc nổi tiếng như bún ốc Bà Sáu, bún ốc chị Thêm, bún ốc Khương Thượng, bún ốc tóp mỡ Bạch Mai, bún ốc nguội Ô Quan Chưởng hay các hàng bún ốc trong ngõ chợ Đồng Xuân… Giá mỗi bát bún ốc cũng dao động, từ khoảng 25.000 đồng.
Bún giả cầy
Đây là một trong những món ăn ngon ở Hà Nội, nhất là vào mùa đông. Nguyên liệu chính làm bún giả cầy là chân giò lợn, gồm cả phần thịt chân giò và móng giò, trải qua nhiều công đoạn chế biến khá phức tạp. Bát giả cầy thành phẩm có vị béo của miếng thịt móng giò quyện với cái chua của măng, nước sánh ngọt, thơm của đủ các vị riềng, mẻ. Bún giả cầy cũng cần phải có cả mắm tôm thì mới dậy mùi, mới chỉ ngửi thôi là đã không thể nhầm lẫn với bất kỳ món ăn nào khác. Món ăn thường được dùng kèm bún lá cắt nhỏ thành miếng. Khi ăn, bạn sẽ trộn lên để bát thịt lẫn đều rau thơm, cho thêm vài lát ớt nếu muốn cay.
Một bát bún giả cày thường được bán với giá khoảng từ 30.000 đồng một suất, thường được phục vụ vào các bữa ăn trưa. Hầu như ở bất kỳ đâu tại Hà Nội, các bạn đều có thể tìm được món ăn này, nhất là các quán ăn nhỏ, quán vỉa hè.
Bún dọc mùng thịt mọc
Đây là món ăn khá thanh mát, thích hợp vào những ngày trời nóng. Thành phần của món ăn đúng như tên gọi gồm dọc mùng được làm sạch để tránh bị ngứa, thịt chân giò thái mỏng và mọc làm từ giò sống có mộc nhĩ. Nhiều nơi, người bán có phục vụ thêm cả sườn non hay móng giò. Vị chủ đạo của món bún dọc mùng là chua thanh, ngọt mát nhờ nước dùng được ninh xương kỹ và nêm nếm để có hương vị vừa. Khi luộc móng giò và thịt chân giò, người ta thường cho thêm một ít nghệ để món ăn nhìn hấp dẫn. Thịt luộc vừa chín tới, ăn giòn, hơi dai và ngọt thịt.
Khi bún mọc dọc mùng vào Sài Gòn, các quán ăn ở đây thường cho thêm hành phi, giá đỗ. Tùy khẩu vị của gia đình, bạn có thể biến tấu món ăn một chút để cảm thấy ngon miệng. Giá mỗi bát bún cũng khoảng 30.000 đồng. Bạn có thể ăn cả sáng, cả trưa.
Linh Hương – Vĩnh Hy
