Mỗi địa phương, mỗi gia đình lại có cách chuẩn bị món ăn cho mâm cỗ cúng Rằm tháng Bảy khác nhau và cũng tùy vào điều kiện kinh tế, phong tục tập quán mà cúng chay hay cúng mặn, làm nhiều món hay vừa phải. Nói chung dù chuẩn bị mâm cúng thế nào, thì điều quan trọng hơn cả vẫn là phải thành tâm, thành kính, tỏ lòng biết ơn với ông bà, tổ tiên, Phật thánh và người thân đã khuất.
Đối với những gia đình theo đạo Phật thì rằm tháng 7 là một ngày lễ lớn. Theo giáo lý nhà Phật, lễ cúng không quan trọng ở mâm cao cỗ đầy mà cốt ở lòng thành của mỗi người.
Dưới đây là một số món ăn thường gặp trong mâm cỗ cúng Rằm tháng Bảy.
Xôi đỗ xanh
Gạo nếp thường được chọn để nấu xôi là nếp cái hoa vàng. Với các nguyên liệu gồm đậu xanh, nước cốt dừa, muối và đường là bạn đã có thể có một đĩa xôi đỗ xanh thơm mùi nếp mới, ngậy mùi dừa để mâm cỗ cúng có món.
Món gà luộc
Đây là món ăn không thể thiếu trong rất nhiều dịp cúng quan trọng. Để có một đĩa gà vàng ươm, thơm ngon, bạn phải luộc gà với nước lạnh, lửa nhỏ để gà chín đều, da gà vàng óng.
Miến nấu lòng gà
Món này sẽ được nấu với lòng mề gà và nước luộc gà, thêm miến, mộc nhĩ, nấm hương, hành thơm.
Nem rán
Đây là món ăn truyền thống của người Việt, tùy thuộc vào khẩu vị của bạn và gia đình mà các bạn chọn những nguyên liệu làm nem sao cho phù hợp.
Thông thường, món nem rán được làm bằng các nguyên liệu như thịt lợn nạc xay nhỏ, miến, trứng, mộc nhĩ, nấm hương, hành tây, cà rốt, giá đỗ hoặc củ đậu cùng hành lá. Nem rán xong vỏ nem giòn, có màu vàng ruộm, nhân nem thơm bùi là bạn đã có món nem rán ngon tuyệt.
Giò lụa
Món giò lụa mềm thơm là món không thể thiếu trong mâm cỗ cúng trong năm của các gia đình. Vì món này khá lâu công nên bạn có thể mua ở chợ về. Đĩa giò lụa cắt tỉa đẹp mắt, bày cạnh đĩa gà luộc vàng óng, đĩa xôi đậu xanh… làm mâm cỗ cúng rằm tháng 7 thêm đủ vị.
Nộm
Bên cạnh những món nem, giò chả dễ gây ngán trong mâm cỗ cúng rằm tháng 7, thì không thể thiếu món nộm. Bạn có thể làm nhiều món nộm khác nhau như nộm hoa chuối, nộm su hào, nộm đu đủ hay nộm gà xé phay…
Chè sen long nhãn
Để có món chè sen long nhãn thơm ngon, bạn cần mua hạt sen, nhãn tươi bóc vỏ dùng dao tách hạt sao cho cùi nhãn không bị rách. Hạt sen sau khi ninh mềm nêm đường vừa ăn sẽ được lòng vào cùi nhãn rồi cho vào nồi nước sen đun sôi trở lại là tắt bếp. Bát chè sen long nhãn sẽ làm mâm cỗ cúng rằm tháng 7 đủ vị.
Theo văn hóa truyền thống của người Việt Nam, ngày rằm tháng 7 âm lịch hàng năm sẽ diễn ra hai lễ lớn là lễ Vu Lan báo hiếu và lễ Xá tội vong nhân. Hai lễ này về cơ bản là hoàn toàn khác nhau, hai tập tục khác hẳn nhau về ý nghĩa theo văn hóa của người Việt.
Ngày Rằm tháng 7 là ngày lễ Vu Lan, xuất phát từ tích kể đức Mục Kiền Liên xả thân cứu mẹ. Vì vậy, vào ngày lễ Vu Lan, bạn chỉ cần sắp một mâm cơm chay hoặc đơn giản hơn là mâm ngũ quả để cúng Phật rồi thụ lộc tại nhà.
Lúc làm lễ cúng nên đọc một khóa kinh Vu Lan để hồi hướng công đức cho những người thân trong quá khứ được siêu sinh và cũng là một cách giúp hiểu hơn về ngày lễ này. Một điều cũng cần đặc biệt chú ý nữa là theo quan niệm từ lâu đời mâm cúng Phật nên làm vào ban ngày.
Năm 2018, ngày rằm tháng 7 rơi vào ngày thứ Bảy 25/8/2018. Nhiều người vẫn thường thắc mắc, rằm tháng 7 nên cúng vào ngày nào hay cúng từ ngày nào đến ngày nào là đúng?
Thông thường bắt đầu từ ngày mồng 2 đến 14/7 âm lịch nhiều người đã bắt đầu làm lễ cúng Vu lan tại nhà vì quan niệm rằng phải làm xong sớm kẻo Diêm Vương đóng cửa địa ngục, lúc này gia tiên sẽ không về nhà được nữa và không nhận được lễ vật.
Cúng rằm tháng 7 không nên thực hiện đúng ngày 15/7 Âm lịch như những ngày rằm khác mà nên cúng trước đó vài hôm.
Trong ngày 15/7 Âm lịch chỉ nên cúng cô hồn không nơi nương tựa, bị đói khát. Mâm cúng nên được dọn ngoài đường, trước nhà tránh để trong nhà để các vong hồn vất vưởng không theo vào.
Mâm cỗ cúng cô hồn thường có: 1 đĩa muối, gạo, cháo trắng loãng, giấy áo, giấy tiền, mía, bánh kẹo tiền mặt (tiền thật), trái cây 5 màu, khoai lang lục, 3 ly nước, 3 cây nhang và 2 ngọn nến.
Lễ Vu Lan cầu siêu, báo hiếu tổ tiên nên thực hiện ban ngày. Còn lễ cúng thí thực cô hồn vất vưởng nên cúng vào buổi chiều tối hoặc tối hẳn.
Minh Anh (th)
