Góp phần tạo nên nét đặc sắc của ẩm thực xứ Quảng là các loại gia vị độc đáo, đa dạng, thể hiện tính đặc trưng vùng miền. Bạn có đủ am hiểu về các loại gia vị đặc biệt này?
1. Khử dầu ăn bằng tỏi là cách làm khá phổ biến. Song ở miền Trung, đặc biệt là xứ Quảng, dầu phụng (phộng) thường được khử bằng một loại gia vị đặc biệt. Đó là gì?
-
Củ tía
-
Củ năng
-
Củ nén
-
Củ mộc
Củ nén, một số nơi gọi hành tăm, là gia vị đặc biệt trong ẩm thực miền Trung, nhất là xứ Quảng. Cùng họ hành, tỏi, song củ nén nhỏ như đầu đũa hay đầu ngón tay, mùi thanh và cay hơn. Nén thơm, khử mùi tanh rất tốt. Người Quảng thường khử dầu phụng bằng củ nén, giúp tăng thêm hương vị món ăn, đặc biệt trong chế biến mì quảng. Dầu phụng ép thủ công rất hăng, nhưng phi với nén lại thơm nức mũi. Ảnh: Erwin Avianto.
2. Đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi) được mệnh danh là “vương quốc” của loại gia vị nổi tiếng nào?
-
Tỏi
-
Chanh
-
Bình bát
-
Đường
Được mệnh danh là “vương quốc tỏi” của Việt Nam, đảo Lý Sơn nổi tiếng với loại tỏi kích thước nhỏ, củ tròn trịa, có mùi thơm, vị cay nhưng vẫn dịu ngọt. Hàm lượng tinh dầu trong tỏi Lý Sơn khá cao, nên vừa là gia vị được nhiều người yêu thích, vừa là nguồn dược liệu quý. Tỏi Lý Sơn được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) công nhận thương hiệu nhãn hiệu tập thể từ năm 2009. Ảnh: Khoi Nguyen.
3. Tại Quảng Nam – Đà Nẵng, cá chuồn nướng hoặc chiên thường được tẩm ướp với một gia vị quan trọng nào dưới đây?
-
Lá é
-
Hồi
-
Kim châm
-
Nghệ
Cá chuồn tập trung nhiều ở vùng biển Nam Trung Bộ, mình thon, bụng trắng, nổi bật với cặp vây ngực dài tận đuôi giúp cá bay được. Ở Quảng Nam – Đà Nẵng, cá chuồn thường làm sạch, xẻ dọc bụng, dần mềm xương sống và gập lại để chiên, nướng. Món này không thể thiếu nghệ cùng củ nén, tiêu, ớt để khử tanh, tăng thêm hương vị thơm ngon. Nghệ cũng là gia vị người Quảng thường sử dụng trong các món lòng xào nghệ, bánh xèo, mì quảng… Ảnh: Nguyễn Quang Nhựt.
4. Trong hồi ký Xứ Đàng Trong năm 1621 của giáo sĩ phương Tây Cristophoro Borri, ông cho biết người dân ở đây “chuyên chú đánh cá chủ yếu là vì họ rất ham thứ nước sốt gọi là balaciam làm bằng cá ướp muối cho mềm và làm nhão trong nước”. Balaciam là loại gia vị gì?
-
Sốt sambal
-
Nước mắm
-
Nước tương
-
Tương bần
Cristophoro Borri là một giáo sĩ phương Tây từng sống ở Đàng Trong, trong đó có xứ Quảng, vào đầu thế kỷ 17. Thứ nước sốt balaciam ông miêu tả là nước mắm. Theo TS Trần Đức Anh Sơn, nguồn sử liệu từ hồi ký của Cristophoro Borri góp phần chứng minh người Quảng chế biến mắm từ khá lâu và thường xuyên dùng mắm trong bữa ăn của mình. Nước mắm gắn với sở thích ăn mặn của người Quảng. Ảnh: @sochaudchannel.
5. Loại đường độc đáo nào được nhắc đến cuối cùng trong câu ca sau: “Ngọt như đường cát, mát như đường phèn, trong trắng đường bông, thơm ngon…”?
-
Đường mật
-
Đường tinh luyện
-
Đường phổi
-
Đường gan
Từ xưa, người dân Quảng Ngãi đã lưu truyền câu “Ngọt như đường cát, mát như đường phèn, trong trắng đường bông, thơm ngon đường phổi”. Vùng đất này vốn nổi tiếng với các làng nghề truyền thống chuyên sản xuất đường phèn, đường phổi… từ bao đời. Nhiều nhà nghiên cứu đánh giá ngoài sở thích ăn thật mặn, người xứ Quảng còn thích ăn thật ngọt, nên đường là gia vị không thể thiếu. Ảnh: @everything.quangngai.
6. Thuộc xã Cẩm Hà, TP Hội An (Quảng Nam), làng rau nào thu hút nhiều khách đến tham quan, trải nghiệm cuộc sống làng nghề truyền thống và thưởng thức các món đặc sản nổi tiếng?
-
Trà Bồng
-
Trà Quế
-
Trà Kiệu
-
Trà Sơn
Làng rau Trà Quế từ lâu nổi tiếng với khoảng 20 loại rau ăn lá, rau gia vị… thơm ngon. Trộn lẫn các loại rau với nhau, ta sẽ có đủ 5 vị cay, chua, ngọt, đắng, chát, làm nổi bật thêm hương vị các món ăn nức tiếng của xứ này như cao lầu phố Hội, mì quảng… Người ta cho rằng, vì đất trồng rau ở đây được bón bằng rong lấy từ đầm Trà Quế, nên có độ màu mỡ cao và cho ra hương vị rau đặc trưng. Ảnh: @ululatetravels.
7. Tại TP.HCM, bạn có thể tìm mua đặc sản miền Trung, nhất là các loại gia vị đặc biệt của xứ Quảng ở khu chợ nào?
-
Chợ Bà Chiểu
-
Chợ Bà Hom
-
Chợ Bà Hoa
-
Chợ Bà Hạt
Tại TP.HCM, chợ Bà Hoa, hay chợ phường 11 trên đường Trần Mai Ninh (quận Tân Bình) có tiếng là khu chợ độc đáo, chuyên bán đủ các loại đặc sản miền Trung. Chợ gọi theo tên người phụ nữ mua đất, lập chợ vào những năm 70. Người ta còn gọi chợ bằng cái tên thân thương khác là chợ xứ Quảng. Nhiều người xa quê thường tìm đến đây để được nghe âm sắc xứ Quảng đặc trưng trong từng giọng nói. Ảnh: @h.m.p2604.
Song Phúc
Theo Zing
