Cá anh vũ, sâm cầm, chim trĩ đỏ hay gà chín cựa, gà đông tảo… là những đặc sản được xem là món đồ tiến vua nức tiếng ở Việt Nam.
Cá anh vũ
Trong những đặc sản tiến vua, sang trọng bậc nhất, quý hiếm bậc nhất phải kể đến loài cá anh vũ. Loài cá thuộc họ cá chép là đặc sản của vùng ngã ba sông Việt Trì, Phú Thọ, nơi hội tụ của sông Lô, sông Thao, sông Đà.
Cá chỉ sống ở nơi nước xiết, nên thịt rất săn chắc lại có tính ôn, có thể chữa được nhiều bệnh. Vì sống ở vùng nước xiết, nên cá có cái miệng cực khoẻ để bám vào vách đá, hàng giờ cạo rêu đá ra ăn nên miệng bành ra như “mõm lợn”. Theo những ngư dân lão luyện vùng Đất Tổ, cái “mõm lợn” ấy chính là bộ phận ngon nhất, hao tổn nhiều tâm sức, tiền bạc của người đời nhất.
Sâm cầm
Sâm cầm là một loài chim cỡ trung bình, nặng 0,5-0,8 kg, thân bầu, to hơn con le le và nhỏ hơn con vịt trời. Đầu và cổ phủ lông đen, mắt đỏ. Mỏ nhọn màu vàng nhạt, mào là một cục thịt rộng màu trắng ngà, hơi nhô lên. Lông ở lưng và bụng màu xám, đuôi màu thẫm hơn. Đôi cánh ngắn phớt tím. Chân cao màu lục xám nhạt, có 4 ngón, 2 ngón giữa có 3 đốt, 2 ngón bên có 2 đốt; các ngón đều có màng mỏng khá.
Tương truyền loài chim có tên Sâm cầm bởi chim ăn nhiều sâm quý trên núi, vì đó thịt chim mềm, đỏ tươi, giàu đạm, được coi là vị thuốc đại bổ. Sâm cầm là “sản vật tiến vua” của vùng Hồ Tây từ năm Tự Đức thứ 17 đến năm Tự Đức 24. Do có sự tích và là sản vật quý dâng vua nên Sâm cầm bị săn bắt tràn lan.
Chim trĩ đỏ
Chim trĩ đỏ thuộc họ hàng của chim Công, chim Phượng, thuộc “dòng dõi quý tộc” có những đặc điểm ưu việt mà loài chim bình thường không sánh được nên trước kia được chọn là đồ tiến vua.
Thịt và trứng chim trĩ đỏ có giá trị dinh dưỡng cao, được sử dụng như một vị thuốc quý, tăng khả năng tuần hoàn máu, giúp con người có tinh thần và thể lực sung mãn…
Hiện nay, chim Trĩ đỏ nằm trong sách đỏ Việt Nam đã được gây nuôi thành công tại nhiều trang trại ở Quảng Ngãi, Thanh Hóa, Nam Định, Hải Dương, Lai Châu.
Gà chín cựa
Loại gà chín cựa có cơ thể khá lớn, gà trưởng thành có thể nặng hơn 3 kg. Lông chúng khá dày và có đủ ngũ sắc. Đặc biệt chiếc mào tuy ngắn nhưng lại có hình như một chiếc vương miện đài các.
Gà trưởng thành có tới 9 cựa nằm sát nhau trổ từ xương cẳng chân. Đặc tính loại gà này là khá… hung hăng.
Gà chín cựa có thịt ngon, các thớ thịt săn chắc, da dày và giòn như gà chọi, thịt ngọt và thơm, bùi. Trước kia, gà chín cựa được nuôi để tiến vua.
Hiện nay, gà chín cựa trở thành sản phẩm hàng hóa cho thu nhập cao, có giá bán trên Thị trường khoảng 3 triệu đồng/con.
Được biết, giống gà quý này được nuôi ở nhiều nơi như Bắc Ninh, Phú Thọ…
Gà Đông Tảo
Gà Đông Tảo là sản vật tiến vua đặc biệt quý hiếm, được dân làng Đông Tảo (huyện Khoái Châu, Hưng Yên) tuyển chọn, thuần dưỡng từ lâu đời.
Đặc điểm dễ nhận thấy nhất ở gà Đông Tảo là có đôi chân to khác thường. Vảy chân gà là vảy thịt, thay vì vảy sừng như các giống gà khác. Đây cũng là phần thịt ngon và quý nhất của gà Đông Tảo. Ngày nay, số lượng gà Đông Tảo thuần chủng còn lại rất ít.
Gà đông tảo lớn thường nặng từ 5-7 kg/con, đầu hình gộc tre, thân giống con cóc, cánh như hai con trai úp, đuôi như nơm úp cá, mào mâm xôi, da đỏ chót, cơ bắp cuồn cuộn, đặc biệt là có chân to sần sùi như chân voi.
Gà Đông Tảo càng già càng quý, thịt ăn thường có mùi vị thơm ngon đặc trưng không lẫn với bất kỳ loại gà nào.
HẢI ANH (T.H)
