Mùa mưa miền Nam, trên những vòm me lại nhú những đọt non xanh mơn mởn, cũng là lúc cá chốt ‘di cư’ từ kênh rạch về đồng ruộng để bảo toàn nòi giống.
Dứt cơn mưa, nước rút, cá trở về sông, và đó là lúc người ta đi bắt cá chốt. Những người ưa hoài niệm lại nhớ đến món canh chua cá chốt nấu lá me non xếp vào hàng tuyệt đỉnh.
Cá chốt có nhiều ở các tỉnh miền Tây Nam bộ, nhiều nhất ở Bạc Liêu. Trước đây, cá chốt ở Bạc Liêu nhiều vô kể, chứ chưa bị tận diệt đến mức trở thành đặc sản như bây giờ. Nên mới có câu “Bạc Liêu nước chảy lờ đờ. Dưới sông cá chốt, trên bờ Triều Châu”.
Ở các chợ Sài Gòn, cá chốt cùng với nhiều loại cá tự nhiên khác đều bán giá cao ngất ngưởng, vì bây giờ cá lớn cá nhỏ đều là cá nuôi, ăn không ngon, thịt nhão. Đây đó, có mấy người bán từ quê lên mang theo một rổ lá me non bán cho người “biết ăn”. Hai thứ quý hiếm ấy kết hợp lại thành món canh chua thì biết là ngon thế nào rồi đấy.
Cá chốt là loại cá da trơn, lớn nhất cũng chỉ chừng 1kg nhưng rất hiếm trong thời buổi hiện giờ, đa phần xuất hiện ở chợ chỉ có những con cá chốt to cỡ hai ba ngón tay, thịt ngọt, săn chắc, thơm ngon, phần bụng có mỡ vàng ươm, da hơi dai và béo ngậy.
Có thể có nhiều món canh chua từ cá chốt, nấu với cơm mẻ, với bông so đũa hoặc lá me non. Mỗi món canh đều có hương vị riêng, nhưng thanh tao nhất phải kể đến nấu với lá me non. Món này càng ngon khi người ta ngày càng… ngại đi hái lá me non, vừa cực mà công xá chẳng bao nhiêu. Đây là lý do khiến cho món ăn này càng trở nên quý hiếm, không phải muốn ăn lúc nào cũng được.
Mùi me non hơi ngái, nước chua dịu, gắp con cá chốt đã nấu trong nước me không còn mùi cá nữa mà chấm vào chén nước mắm có dầm vài trái ớt hiểm thì ngon thấu trời ông địa. Húp chén nước canh chua thanh tao, người quên đi muôn phần mệt mỏi vì không những lá me cung cấp vitamin C mà còn là hương thiên nhiên mà nghệ thuật nấu nướng đôi khi đã quên phần nào.
Ở Huế, con cá chốt gọi là cá ngạnh. Khi có cơn mưa đầu mùa, nước từ trên nguồn đổ về đồng bằng tràn vào các cánh đồng, cá ngạnh tìm vùng đất bùn để đẻ, cũng là lúc rừng măng giang mọc rất nhiều. Bởi vậy món cá ngạnh nấu với canh chua măng giang ngon đến mức đi vào thi ca dân gian: Măng giang nấu cá ngạnh nguồn. Đến đây nên phải bán buồn mua vui.
Quả thật, mùa mưa trời âm u nên ít nhiều cũng có nỗi buồn xa xăm hiển hiện. Ấy vậy mà, chỉ cần một tô canh chua cá chốt đã thấy đời vui vẻ thì sao không nấu canh chua cá chốt hoài hoài.
Cách nấu món canh chua cá chốt nấu lá me non
Lá me non tuốt lấy lá, bỏ cọng, rửa sạch, vẩy ráo nước, vò nhẹ.
– Cá ( có thể thêm tép) đem sơ chế.
– Phi dầu + hành củ xắt mỏng cho thơm, vặn nhỏ lửa cho vào dầu + hành phi ít ớt bột ( nồi canh sẽ có vị chua cay và màu đẹp, dĩ nhiên là bạn phải ăn được cay), cho cá và tôm…vào, đảo nhẹ tay cho khỏi nát, nêm chút gia vị, hạ nhỏ lửa – đun chừng 2-3 phút ( má mình gọi đây là um sơ cho cá ngấm gia vị và không tanh), trút cá ra đĩa.
– Cho nước vào cái nồi dùng để um cá lúc nãy, đun sôi, cho cá vào, cá vừa chín, cho lá me vào. Nếm lại cho vừa miệng. Món này nên dùng nóng mới ngon, nhớ thêm chén mắm dầm ớt xiêm thì càng đúng điệu.
Theo iHay
