Cũng giống như các loại mực, cá cơm, cá chuồn khô…, nhái cơm khô là món ăn quý của nhà nông, thường làm món chính ăn với cơm mỗi khi không đi chợ được, hay có thể là món đặc sản đãi khách đến thăm nhà.
Nhái cơm khô chứa nhiều đạm, không chất béo, giàu canxi và còn là vị thuốc quý lưu truyền trong dân gian, điều trị các bệnh còi xương, biếng ăn cho trẻ, suy nhược, mất ngủ đối với người lớn.
Lại một mùa nhái cơm nữa đã về. Nghe đâu đây trong làn gió thoảng, hương thơm ngào ngạt của món nhái cơm khô chiên giòn từ chái bếp nhà ai, chợt thấy yêu hơn vùng đất quê mình – Ảnh: Thanh Ly
Ai đã từng gắn bó với ruộng đồng thì khó lòng mà quên được những buổi chiều tiếng sấm đì đùng vọng lại từ phía chân trời xa, rồi mưa giông rơi lộp độp trên mái nhà, có khi cả làng quê chìm trong cơn mưa tầm tã. Đấy cũng là thời điểm mọi người rủ nhau đi bắt nhái cơm. Nhái đầu mùa nhiều vô kể, chỉ cần một cái đèn pin, một cây vợt nhỏ và giỏ đựng nhái, đợi bóng đêm bao trùm, mất vài tiếng đồng hồ là có thể “săn” được cả chục ký.
Nhái bắt về được làm sạch, để ráo nước rồi chiên giòn vừa ngon vừa lạ miệng. Hoặc làm chả nhái với lá tía tô, vừa béo vừa thơm. Riêng khô nhái phải qua nhiều công đoạn, phải có bàn tay nội trợ khéo léo, chăm chút.
Để làm khô nhái ngon ngọt, cần chọn loại thật tươi. Nhái làm sạch, rửa qua nước muối pha loãng, để ráo nước, sau đó xếp lên vỉ tre hoặc lưới mành để phơi nắng. Kinh nghiệm của người quê tôi, để làm ra nhái khô ngon, bí quyết nằm ở kỹ thuật ướp muối và phơi nắng.
Nếu muốn khô nhái vị mặn mà hơn thì ướp trực tiếp bằng một ít muối, tiêu, ớt. Tỷ lệ gia vị và nhái phải phù hợp, ướp mặn quá làm mất độ ngọt, ướp nhạt nhái dễ bị ẩm mốc. Phơi nắng cũng vậy, nhái khô phải được phơi vừa đủ nắng, tuyệt đối không phơi quá nắng giảm ngon lại hao thịt. Nhái cơm con nhỏ, sau khi phơi khô chỉ còn bằng ngón tay, có màu vàng tươi rất bắt mắt.
Khô nhái là một món ăn dân dã nhưng khá thú vị. Người xứ Quảng thường “biến tấu” thành nhiều món khác nhau, tùy theo sở thích và khẩu vị, nhưng có lẽ ngon nhất là chiên giòn. Bắc chảo dầu nóng, mang khô nhái chiên giòn vàng. Sau đó, phi tỏi, hành thơm, thêm chút đường, nước mắm, rồi bỏ khô nhái đã chiên vào xốc đều. Món nhái khô chiên giòn ngon và hấp dẫn hơn khi vừa tắt bếp thì nhanh tay cho một ít ớt bột khô.
Lại một mùa nhái cơm nữa đã về. Nghe đâu đây trong làn gió thoảng, hương thơm ngào ngạt của món nhái cơm khô chiên giòn từ chái bếp nhà ai, chợt thấy yêu hơn vùng đất quê mình.
Phan Thị Thanh Ly
