Bò một nắng 2 sương chấm muối nguyên con kiến vàng của người Ê-đê là đặc sản độc đáo ở Phú Yên.
Nếu Tây Bắc có thịt trâu gác bếp nức lòng khách phương xa, thì cao nguyên Sơn Hòa (Phú Yên) có món bò một nắng 2 sương độc đáo. Những miếng thịt bò chín trên than hoa tỏa mùi thơm phức, xé sợi rồi chấm với muối kiến vàng có hương vị thơm ngon, béo ngậy.
Cao nguyên Sơn Hòa là có khí hậu thuận lợi để giống bò vàng bản địa (bò cỏ) sinh trưởng, làm nguyên liệu cho món thịt một nắng 2 sương. Ở đây, bò được chăn thả tự nhiên trên các đồng cỏ rộng lớn, vùng ven sông bãi. Nguồn cỏ tự nhiên và phụ phẩm nông nghiệp dồi dào giúp đàn bò phát triển mạnh, cho thịt chắc, chất lượng thơm ngon.
Bò một nắng 2 sương mềm và ngọt nhờ chế biến từ thịt bò cỏ. Ảnh: Bizmedia
Khi bò được 5-7 tuổi (bò tơ) thì thịt mới đủ tiêu chuẩn làm món một nắng hai sương. Để có sản phẩm ngon và không dai, người ta chỉ dùng lõi thịt của 2 đùi sau và thăn, loại bỏ gân. Sau đó, thái miếng vừa rồi ướp hỗn hợp gia vị gồm tỏi, hành khô, ớt… trong một giờ đồng hồ.
Sau khi thịt thấm gia vị, người ta sấy thịt bằng hơi nóng than hoa trong 2 giờ đồng hồ. Miếng thịt không chín khô như gác bếp, mà chỉ chín 60%, đảm bảo lớp thịt ngoài se lại, trong khi lớp thịt trong vẫn mềm ngọt. Khi ăn, mang thịt áp chảo rồi xé nhỏ dọc theo thớ thịt, dùng ngay. Kỳ công hơn, có thể nướng lại 20-25 phút trên than hoa.
Bò một nắng hai sương có thể chấm với tương ớt, muối tiêu chanh, nhưng ngon nhất là dùng chung với muối kiến vàng. Thứ gia vị độc nhất vô nhị này là đặc sản của người Ê-đê, Ba-na ở địa phương. Kiến vàng cùng với trứng kiến sẽ được đem rang cho khô, cho vào cối giã chung với ớt, muối, rau ngổ, rau răm và lá then len cho nhuyễn, tạo ra hỗn hợp thơm béo tự nhiên.
Kiến vàng cùng với trứng kiến sẽ được đem rang cho khô làm muối. Ảnh: Bizmedia
Thịt bò một nắng hai sương chín trên than hoa dậy mùi thơm phức, chấm kèm với muối kiến vàng cho vị ngon hấp dẫn. Do là đồ khô, nên đặc sản này có thể vận chuyển xa, thích hợp làm quà biếu tặng. Trung bình, khoảng 1,5 kg thịt bò tươi sản xuất được một kg bò thành phẩm.
Vũ Đậu
